Usirikaya Pulihora is a traditional Andhra-style rice dish made with Indian gooseberries (amla/usirikaya), known for their tangy, slightly sour, and nutrient-rich taste. It is a festive, healthy, and quick dish often prepared for naivedyam during special occasions.
Ingredients
- Cooked rice – 2 cups (cooled, grains separate)
- Usirikaya (Amla / Indian Gooseberry) – 4 to 5 (medium, deseeded, grated)
- Green chillies – 3 to 4 (slit)
- Ginger – 1 inch (finely chopped)
- Turmeric powder – ¼ tsp
- Salt – to taste
For Tempering
- Oil – 2 tbsp
- Mustard seeds – ½ tsp
- Cumin seeds – ½ tsp
- Dry red chillies – 2
- Curry leaves – 8 to 10
- Hing (asafoetida) – a pinch
- Chana dal – 1 tsp
- Urad dal – 1 tsp
- Peanuts – 2 tbsp
Preparation
- Cook Rice
- Prepare rice in advance and allow it to cool so that grains remain separate.
- Prepare Gooseberry Base
- Grate gooseberries (remove seeds).
- Slightly sauté grated usirikaya with green chillies, ginger, and turmeric in 1 tsp oil until raw smell goes away.
- Tempering
- Heat oil in a pan.
- Add mustard seeds, cumin seeds, chana dal, urad dal, peanuts, dry red chillies, curry leaves, and hing. Fry till golden.
- Mixing
- Add sautéed gooseberry mixture into tempering, mix well.
- Add cooked rice, salt, and combine gently.
- Resting
- Allow the rice to rest for 15 minutes before serving so flavors absorb well.
Health Benefits
- Rich in Vitamin C – Boosts immunity and skin health.
- Aids Digestion – Gooseberry is light on the stomach and improves metabolism.
- Antioxidant-rich – Helps detoxify and fight free radicals.
- Good for Hair & Eyes – Traditional belief associates amla with improved hair growth and eye strength.
Tips
- Always cool the rice before mixing for non-sticky pulihora.
- Slightly roasting grated usirikaya removes excess bitterness.
- Add roasted sesame powder for enhanced flavor.
- Can be packed for lunch boxes or served as prasadam.
Variations
- Sesame Usirikaya Pulihora – Add roasted sesame powder (ellu podi) to the mix.
- Coconut Usirikaya Pulihora – Mix grated coconut with gooseberry paste for a rich taste.
- Spicy Version – Grind gooseberry with green chillies and make a spicy paste before tempering.
ఉసిరికాయ పులిహోర అనేది ఆంధ్రప్రదేశ్‌కి ప్రత్యేకమైన వంటకం. ఉసిరికాయల పులుపు, కారం, రుచులతో ఈ వంటకం ఉత్సవాల్లో, పూజల్లో నైవేద్యంగా చేస్తారు.
కావలసిన పదార్థాలు
- వండిన అన్నం – 2 కప్పులు
- ఉసిరికాయలు – 4 నుంచి 5 (గింజలు తీసి తురిమినవి)
- పచ్చిమిర్చి – 3 నుంచి 4 (పొడవుగా చీల్చినవి)
- అల్లం – 1 అంగుళం (సన్నగా తరిగినది)
- పసుపు – ¼ స్పూన్
- ఉప్పు – తగినంత
పోపు కోసం
- నూనె – 2 టేబుల్ స్పూన్లు
- ఆవాలు – ½ స్పూన్
- జీలకర్ర – ½ స్పూన్
- ఎండుమిర్చి – 2
- కరివేపాకు – 8 నుంచి 10
- ఇంగువ– ఒక చిటికెడు
- శనగపప్పు – 1 స్పూన్
- మినపప్పు – 1 స్పూన్
- పల్లీలు – 2 టేబుల్ స్పూన్లు
తయారీ విధానం
- అన్నం వండి చల్లారనివ్వాలి.
- ఉసిరికాయలు తురిమి, అల్లం, పచ్చిమిర్చి, పసుపుతో కొద్దిగా వేయించాలి.
- పాన్‌లో నూనె వేసి ఆవాలు, జీలకర్ర, శనగపప్పు, మినపప్పు, పల్లీలు, ఎండుమిర్చి, కరివేపాకు,ఇంగువ వేసి వేయించాలి.
- అందులో ఉసిరికాయ మిశ్రమం వేసి కలపాలి.
- అన్నం, ఉప్పు వేసి మెల్లిగా కలపాలి.
- 15 నిమిషాలు మూతపెట్టి ఉంచితే రుచి బాగా వస్తుంది.
ఆరోగ్య ప్రయోజనాలు
- విటమిన్ C సమృద్ధిగా ఉంటుంది – రోగనిరోధక శక్తి పెరుగుతుంది.
- జీర్ణక్రియ మెరుగుపడుతుంది.
- యాంటీఆక్సిడెంట్లు ఎక్కువగా ఉండటం వల్ల శరీరానికి శుభ్రత కలుగుతుంది.
- జుట్టు, కంటి ఆరోగ్యానికి మంచిది.
చిట్కాలు
- అన్నం చల్లారిన తరువాత కలపాలి.
- ఉసిరికాయ తురుము కాస్త వేయిస్తే చేదు తగ్గుతుంది.
- నువ్వుల పొడి కలిపితే రుచి మరింతగా పెరుగుతుంది.
రకాలు
- నువ్వుల ఉసిరికాయ పులిహోర
- కొబ్బరి ఉసిరికాయ పులిహోర
- మసాలా ఉసిరికాయ పులిహోర